GNBCC | News

Dutch Abroad Are Too Dependent On International Mail (Article In Dutch)

04-09-2020

Om besmettingen in wachtrijen bij de stembus te voorkomen, liet minister van Binnenlandse Zaken Kajsa Ollongren deze week weten voor de Nederlanders binnen Nederland de volmacht te willen promoten. Nederlanders in het buitenland zetten zich hier al jaren voor in, maar vingen tot nu toe steeds bot.

Goedlopende posterijen, zowel in het binnen- als buitenland, zijn onmisbaar voor een goedlopende democratie. Wat Nederland betreft geldt dit in hoge mate voor de ruim één miljoen Nederlanders die buiten Nederland wonen en waarvan conservatief geschat de helft stemgerechtigd is. Voor het uitbrengen van hun stem zijn zij met name afhankelijk van goedlopende internationale posterijen.

Onvoorspelbaar

Bij de vorige Tweede Kamerverkiezingen ging het stemmen via de post aantoonbaar fout. Een kort geding om te laat binnenkomende stemmen toch mee te laten tellen, haalde het niet. Naar schatting duizenden stembiljetten gingen verloren of kwamen te laat aan. Ze waren nog op weg naar de buitenlandse kiezer, of ze waren op de terugweg naar Den Haag – zelfs vanuit EU-landen.

Ondanks alle politieke ophef hierover heeft de regering er veel te weinig aan gedaan. Het wetsvoorstel dat in de maak is om dit aan te pakken, zal het deze regeringsperiode niet halen en biedt dus geen soelaas. Ook de invoering van een vervangend briefstembewijs per e-mail zal het voor de komende verkiezingen nog niet redden. Daarvoor moet immers eerst de trage en onvoorspelbare internationale postgang doorlopen worden.

Kiezers in het buitenland moeten dan immers eerst hun stemdocumenten succesvol toegestuurd krijgen – het gaat daar geregeld fout, want het komt niet of te laat bij hen aan door de vaak lange postgang. Een brief doet er soms ruim twee maanden over om in de Verenigde Staten aan te komen. Het is te onvoorspelbaar. En mochten alle stukken al tijdig zijn aangekomen, dan moeten deze stukken ingevuld weer worden teruggestuurd naar Den Haag, met uiteraard dezelfde postgang en risico’s. Bovendien komen uit meerdere landen signalen dat de coronacrisis de postsystemen verder vertraagt. De conclusie is dan ook dat de half miljoen stemmen van Nederlanders die in het buitenland wonen in maart 2021 opnieuw verloren dreigen te gaan.

De houding van de Nederlandse regering is laks, al is naïef misschien de betere term, waar het de internationale posterijen betreft. De Nederlandse wetgeving maakt de internationale post niet beter. Het in Den Haag gevestigde Bureau Verkiezingen, dat het stemproces vanuit het buitenland uitvoert, erkent deze uitdagingen.

Ronselen

Bij gebrek aan de mogelijkheid tot elektronisch stemmen is er maar één methode die de meeste kans biedt op een succesvol uitgebrachte stem voor de Nederlanders in het buitenland, en dat is de volmacht. Via de volmacht vermijdt de Nederlandse kiezer in het buitenland elke vorm van internationale postgang; documenten kunnen gescand en elektronisch toegezonden worden. Om het in coronatermen uit te drukken: stemmen per volmacht is het handenwassen, de anderhalvemeter afstand en het mondkapje ineen.

Bijkomend voordeel is dat Nederlanders in het buitenland niet langer gedwongen zijn al weken vooraf hun keuze te bepalen, maar de campagne volledig kunnen volgen en daarna, net als de Nederlanders in Nederland, op basis van uitgewisselde argumenten en debatten op het allerlaatste moment hun keuze kunnen bepalen.

Als uitvoerend orgaan heeft Bureau Verkiezingen voldoende capaciteit en budget, dus de reden om de volmacht voor de Nederlanders buiten Nederland niet extra te benadrukken duidt op politieke angst bij het ministerie van Binnenlandse Zaken: ze vrezen dat via volmacht stemmen geronseld worden. Misschien is dat incidenteel mogelijk op lokaal niveau, maar de ervaring leert dat het vanwege alle praktische obstakels vanuit het buitenland vrijwel onmogelijk is buitenlandse stemmen te vervalsen. Voor kiezers binnen Nederland wordt er nu hard gewerkt om het stemmen via volmachten te promoten. Zelfs het digitaal kunnen aanvragen van een volmacht wordt geregeld.

De overheid en de politieke partijen moeten ook het electoraat in het buitenland een serieuzere stemkans geven dan vier jaar geleden. Laat 2021 geen herhaling van 2017 worden en zorg dat de honderdduizenden stemmen niet opnieuw verloren gaan.

Eelco Keij is voorzitter van de Stichting Nederlanders buiten Nederland.

Bron: https://www.volkskrant.nl/columns-opinie/opinie-nederlanders-in-het-buitenland-zijn-te-afhankelijk-van-internationale-post~bbe7a15c/